श्रावणात आणि नवरात्रीत उपवास करताना खडा मीठ म्हणजेच सैंधव मीठ खाल्लं जातं. आपल्या संस्कृतीत उपवासाने शरीर शुद्ध केलं जातं. आणि खड्याचे काळे मीठ किंवा सैंधव मीठ हे मीठाचे सर्वात शुद्ध रूप आहे. सैंधव मीठ म्हणजे प्रक्रिया न केलेले आणि कच्चे पर्यावरणीय प्रदूषक आणि रासायनिक घटक नसलेले मीठ असते. हे सैंधव मीठ आपल्या आरोग्यासाठी चांगले असते. आजच्या लेखात आपण सैंधव मीठ म्हणजे काय आणि सैंधव मीठ खाण्याचे फायदे पाहूया.
सैंधव मीठ म्हणजे काय?
आयुर्वेदिक चिकित्सक आणि अमेरिकन लेखक वसंत लाड यांच्या म्हणण्यानुसार, खड्याचं मीठ गरम होण्याऐवजी थंड होते आणि मिठाच्या इतर प्रकारांपेक्षा हे मीठ खाणे जास्त योग्य आहे. ह्यात मृदुता आणि वैविध्यपूर्ण खनिज सामग्री असल्याने मिठाचे संभाव्य धोके कमी करण्यात हे मीठ मदत करते. ह्यात पोटॅशियम, लोह, कॅल्शियम, जस्त, मॅग्नेशियम, तांबे इत्यादी आवश्यक असलेल्या 92 घटकांचा समावेश आहे.
हे स्फटिकासारखं दिसणारं मीठ आहे. जे समुद्राच्या पाण्याचं बाष्पीभवन करून तयार केलं जातं आणि त्यात आपल्या साध्या मीठाप्रमाणे
सोडियम क्लोराईडचे प्रमाण जास्त नसतं. म्हणूनच आपल्याकडे उपवास असेल तेव्हा ह्या मीठाचा उपयोग केला जातो. हे मीठ खनिजांचे सेल्युलर शोषण सुलभ करते आणि शरीराच्या इलेक्ट्रोलाइट्सची भरपाई करते आणि पीएच लेवल टिकवून ठेवते.
सैंधव मीठ खाण्याचे फायदे पाहूया.
कमी रक्तदाब टाळण्यासाठी
तुमचं ब्लड प्रेशर जर कमी होत असेल तर रोजच्या जेवणात साध्या पांढऱ्या मिठाऐवजी काळ मीठ किंवा खड्याचं मीठ खाऊ शकता. नुकत्याच झालेल्या संशोधनात असं दिसून आलं की, सैंधव मीठ खाण्याने संक्रमणाचा धोका कमी होतो आणि हानिकारक जीवाणू नष्ट होऊ शकतात. ह्या मिठात सोडियम कमी असल्याने ब्लड प्रेशर वर खाली होत असेल तर स्थिर होईल.
अन्नपचनात मदत
पारंपारिक आयुर्वेदिक पद्धतींमध्ये, पोटातील किडे, छातीत जळजळ, सूज येणे, बद्धकोष्ठता, ओटीपोटात वेदना आणि उलट्यांचा समावेश असलेल्या पाचक आजारांवर मुख्य उपाय म्हणून खड्याच मीठ वापरल जातं.बघा हे लक्षात घेण्यासारखं आहे की पारंपारिक भारतीय दही आणि लस्सीमध्ये सहसा सैंधव मीठच मिसळलं जातं. खड्याचं मीठ घातलेलं दही बद्धकोष्ठता, अतिसार, जिवाणू संक्रमण आणि अगदी काही ॲलर्जी असेल तरी आपलं पचन सुधारू शकतं.
वजन कमी करण्यास मदत
वजन कमी करण्यासठी सगळे उपाय करून तुम्ही थकला असाल, सर्व काही करून पाहिलं पण त्या अतिरिक्त फॅट्सपासून अजून मुक्ती मिळाली नसेल तर रॉक मीठ किंवा सैंधव मीठ खाऊन बघा. मधुमेहावरील रामबाण उपाय म्हणूनही हे मीठ साखरेची तल्लफ कमी करते आणि म्हणूनच आपले वजन कमी करण्यास मदत होते. म्हणून, जर आपण वजन कमी करण्याचा प्रयत्न करीत असाल तर आपलं मीठ बदलून बघा.
चयापचय सुधारते
सैंधव मीठात अनेक नैसर्गिक खनिजे असतात आणि हे घटक शरीराच्या चयापचयला चालना देतात. हे मीठ शरीराची इतर कार्ये सुधारतात तसेच रोगप्रतिकारक शक्तीला चालना देते. सामान्य मीठाच्या तुलनेत खडा मीठामध्ये थंडपणाचे गुणधर्म आहेत जे शरीरासाठी उबदार असल्याचे सिद्ध झालं आहे. यात पोटॅशियमचे ट्रेस देखील असतात, जे रक्तदाबात जास्त चढ-उतार न करता इलेक्ट्रोलाइट शिल्लक ठेवायला शरीराला मदत करतात.
खोकला आणि सर्दी आणि श्वसन आजारांच्या लक्षणांपासून आराम
श्वासोच्छवासाच्या समस्या आणि सायनस ग्रस्त लोकांसाठी हे मीठ खाणे फायदेशीर आहे. सैंधव मीठाने गुळण्या केल्याने घसा खवखवणे, कोरडा खोकला आणि टॉन्सिल्स पासून आराम मिळतो. हे मीठ गरम पाण्यात घालून दमा, ब्राँकायटिस किंवा इतर नाकाच्या आणि कानाच्या समस्येने ग्रस्त रूग्णांना वाफ दिली जाते. तुम्ही घरीसुद्धा हा उपाय करून बघा सर्दी हलकी होईल.
निरोगी त्वचेला प्रोत्साहन देते
त्वचेची समस्या दूर करण्यासाठी आणि भरलेल्या छिद्रांपासून मुक्त होण्यासाठी हे एक उत्तम घटक आहे. संशोधनानुसार जेव्हा ते बाह्यरित्या वापरले जाते तेव्हा ते शरीरातून विषारी पदार्थ बाहेर टाकते. आपल्या क्लीन्झरमध्ये एक चमचा रॉक मीठ घाला आणि फेस वॉश म्हणून वापरा. सर्व आपल्या चेहऱ्यावर लावा आणि सामान्य किंवा कोमट पाण्याने धुवा आणि तुम्हाला हळूहळू होणारा बदल जाणवू शकतो.
नखांचा पिवळसरपणा कमी करते
रॉक मीठामध्ये असे फायदेशीर गुणधर्म आहेत जे आपल्या नखांची काळजी घेतात. आपली नखे पांढरी ठेवण्यात देखील मदत करतात. सामान्यत: काही विशिष्ट रोग असेल तर नखं पिवळसर होऊ शकतात. सैंधव मीठ नखांच्या खाली असलेला पिवळसरपणा सहजपणे कमी करते आणि त्यांना चमकदार बनवते.
केसांचे आरोग्य राखते
आपल्या केसांचे आरोग्य राखण्यासाठी रॉक मीठ महत्त्वपूर्ण आहे. त्यात फायदेशीर असे रक्त शुद्धीकरण करणारे गुणधर्म आहेत, म्हणूनच त्वचेतील मृतपेशी आणि केसांतली अशुद्धी काढून टाकण्यात मदत होते. तुम्ही तेल व शैम्पूमध्ये मिसळून आपण आपल्या केसांना हे मीठ देखील लावू शकता.हे आपल्या केसांना मजबूत बनवते आणि तुटण्यापासून वाचवतात.हे मीठ केसातील घाण काढून टाकण्यात देखील मदत करते आणि केस चमकदार बनवून त्यांना चांगले पोषण देते.
सैंधव मीठ घालून आंघोळ करा
खड्याच मीठ गरम पाण्यात घालून आंघोळ केल्याने स्नायू दुखणे, अंगदुखी कमी होईल. मसल पेन दूर करण्याचा एक चांगला मार्ग आहे. ह्या आंघोळीमुळे आपल्या शरीरात मीठातील मॅग्नेशियम आणि इतर ट्रेस खनिजे शोषणे सोपे होते, ज्यामुळे हाडे आणि संयोजी ऊतींना त्रास होऊ शकतो ज्यामुळे वेदना कमी होऊ शकतात.
भूक न लागणे
सैंधव मीठामध्ये पाचक आणि पचनासाठी उत्तेजक गुणधर्म असतात, ते त्यातल्या खनिजांमुळे असतात. हे पचन वाढवतात आणि भूक सुधारते. भूक वाढविण्यासाठी आयुर्वेदात काळी मिरी, आले, लांब मिरची आणि दालचिनीसह हे सैंधव मीठ वापरतात.
गॅस आणि पोटदुखी
रॉक मीठ किंवा सैंधवमीठामध्ये गॅस कमी करणारे गुणधर्म असतात, ज्यामुळे आतड्यांमधील वायू, सूज आणि पोटदुखी कमी होण्यास मदत होते. ह्यासाठी लसूण पेस्ट आणि रॉक मीठ वापरणे चांगले. ओटीपोटात होणारा त्रास कमी करण्यासाठी आपण सैंधव मीठ लावून आल्याचा तुकडा खाऊ शकता.
