जेव्हा पॅनिक अटॅक येतो तेव्हा एखाद्या व्यक्तीला अनेकदा विचित्र शारीरिक आणि मानसिक लक्षणांना सामोरं जावं लागतं. अशा परिस्थितीत काय करावं? जाणून घ्या पॅनिक अटॅकची कारणे, लक्षणे आणि उपचार.
माहित नाही जगात असे किती रोग आहेत जे लोकांच्या मनात मृत्यूची भीती निर्माण करतात. अशाच एका आजाराला पॅनिक अटॅक म्हणतात. जेव्हा ही परिस्थिती उद्भवते तेव्हा मृत्यूची भीती व्यक्तीच्या मनात घर करू लागते आणि ही भीती त्याच्यावर वर्चस्व गाजवू लागते.
पॅनीक हल्ला कधीही आणि कुठेही होऊ शकतो. त्याच वेळी, ही स्थिती उद्भवल्यास, भीतीव्यतिरिक्त, व्यक्तीला अस्वस्थतेला देखील सामोरं जावं लागतं. आजचा लेख फक्त पॅनिक अटॅकवर आहे. आज आपण ह्या लेखाद्वारे पॅनिक अटॅकची लक्षणे कोणती आहेत. कारणे, उपचार याबद्दल देखील जाणून घेऊया.
पॅनीक अटॅकची लक्षणे
जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला पॅनीक अटॅकच्या परिस्थितीचा सामना करावा लागतो तेव्हा अनेक लक्षणे दिसू शकतात. ही लक्षणे पुढीलप्रमाणे आहेत.
- व्यक्तीच्या पोटात दुखणे
- पॅनीक अटॅकच्या वेळी मळमळ होण्याची समस्या.
- शरीर सुन्न होणे किंवा शरीरात मुंग्या येणे.
- मरणाच्या भीतीने व्यक्तीला त्रास होणे.
- व्यक्तीला तीव्र चक्कर येते.
- व्यक्तीच्या संपूर्ण शरीरात थरकाप जाणवणे.
- व्यक्तीला कधी थंडी तर कधी गरम वाटतं
- व्यक्ती मूर्च्छित झाल्यासारखी वाटते.
- व्यक्तीला वारंवार घाम येतो.
- व्यक्तीला श्वास घेण्यास त्रास होतो.
- व्यक्तीच्या शरिराच्या तापमानात बदल होतो.
- व्यक्तीच्या छातीत वेदना जाणवणे.
- हृदयाचे ठोके जलद होणे.
- शरीरात अशक्तपणा जाणवणे.
- हातपायात मुंग्या येणे.
पॅनीक अटॅकची कारणे
- पॅनीक अटॅकमागे काही सामान्य आणि काही गंभीर कारणे असू शकतात. अशा परिस्थितीत पॅनिक अटॅकची खालील कारणे जाणून घ्या.
- पॅनीक अटॅकमागील मुख्य कारण तणावाची चिंता मानली जाते.
- मुख्य कारणांपैकी, भीती देखील वरचढ असल्याचे मानले जाते.
- जर एखाद्या व्यक्तीने जास्त अल्कोहोल किंवा ड्रग्सचे सेवन केले तर ही समस्या देखील होऊ शकते.
- जास्त प्रमाणात कॅफिनचे सेवन केल्याने पॅनीक अटॅकची समस्या उद्भवू शकते.
- काही औषधे एखाद्या व्यक्तीला या स्थितीत आणू शकतात.
- लहानपणी एखाद्या व्यक्तीच्या आयुष्यात एखादी क्लेशकारक घटना घडली असली तरीही, एखादी व्यक्ती पॅनिक अटॅकची शिकार होऊ शकते.
- आघातामुळे.
- शरीरातील रासायनिक असंतुलनामुळे.
- मनाशी संबंधित समस्येमुळे.
- कुटुंबातील एखाद्या व्यक्तीला पॅनिक अटॅक येण्याची समस्या असेल तर तुम्हालाही या समस्येला सामोरे जावे लागू शकते. म्हणजेच पॅनिक अटॅकची समस्या काही प्रकरणांमध्ये अनुवांशिक असू शकते.
- पुरुषांपेक्षा स्त्रियांना ही समस्या जास्त असू शकते.
पॅनिक अटॅकची खबरदारी
- पॅनीक अटॅक टाळण्यासाठी एखादी व्यक्ती काही पद्धती अवलंबू शकते. या पद्धती पुढीलप्रमाणे आहेत-
- एखाद्या व्यक्तीने कॅफिनचे म्हणजे चहा कॉफीचे सेवन मर्यादित प्रमाणात केले पाहिजे.
- व्यक्तीने जास्त प्रमाणात दारू पिणे टाळावे.
- जर तुम्हाला जास्त ताण आणि तणाव वाटत असेल तर मन वळवण्यासाठी तुमच्या आवडीचे काम करा.
- नैराश्याच्या समस्येवर मात करण्यासाठी, कुटुंबातील सदस्य आणि मित्रांना भेटा.
- जवळच एखादी वेदनादायक घटना घडली असेल तर अशा परिस्थितीत स्वतःला हाताळण्याचा प्रयत्न करा.
- पॅनीक अटॅक टाळण्याचे मार्ग तुम्ही मानसोपचार तज्ज्ञांनाही विचारू शकता.
पॅनीक अटॅक वर उपचार
- सर्वप्रथम, डॉक्टर रुग्णाला तोंडी प्रश्न विचारून समस्या शोधतात.
- लक्षणांशी संबंधित माहितीसाठी कुटुंबातील सदस्यांचीही मदत घ्या.
- हृदय तपासणी करून ठोके ओळखतो.
- त्यानंतर तुम्ही रक्त तपासणीचा सल्लाही देऊ शकता.
- मग डॉक्टर मानसिक आरोग्य चाचणीची शिफारस करू शकतात.
पॅनिक अटॅकच्या समस्येवर मात करण्यासाठी काही घरगुती उपाय तुम्हाला खूप मदत करू शकतात. हे घरगुती उपाय खालीलप्रमाणे आहेत-
1. ध्यान (मेडिटेशन) करा
पॅनिक अटॅकची स्थिती ध्यानाने नियंत्रित केली जाऊ शकते. मेडिटेशन केल्याने व्यक्ती केवळ भावनांवर नियंत्रण ठेवू शकत नाही, तर चिंता, तणाव इ. दूर ठेवू शकते. अशा स्थितीत ध्यानधारणा करून पॅनिक अटॅकची स्थिती नियंत्रणात ठेवता येते.
2. व्यायाम करा
पॅनीक अटॅकच्या स्थितीवर व्यायामाद्वारे मात करता येते. व्यायामामुळे केवळ एंडोर्फिन हार्मोन्सची पातळी वाढते असे नाही तर ते एखाद्या व्यक्तीचा मूड देखील सुधारू शकतो. अशा परिस्थितीत एखादी व्यक्ती तणावाखाली असेल किंवा तणावाखाली असेल तर हलका व्यायाम करून तो तणाव दूर करू शकतो.
3. दीर्घ श्वासोच्छ्वास
दीर्घ श्वासोच्छवासाचा वापर करून पॅनीक अटॅकचे परिणाम देखील कमी केले जाऊ शकतात. आधी सांगितल्याप्रमाणे, ही समस्या तणावामुळे होऊ शकते, म्हणून तुमच्या दिनचर्येत दीर्घ श्वास घेण्याशी संबंधित व्यायाम समाविष्ट करा. दीर्घ श्वास घ्या आणि मन शांत ठेवण्याचा प्रयत्न करा. यामुळे केवळ तणावच नाही तर व्यक्तीचा मूडही सुधारू शकतो.
4. लॅव्हेंडर तेलाचा वापर
पॅनीक अटॅकची समस्या दूर करण्यासाठी लॅव्हेंडर तेल उपयुक्त आहे. लॅव्हेंडर तेलाचा वापर सामान्यतः तणाव, नैराश्य, चिंता इत्यादीपासून मुक्त करण्यासाठी केला जातो. त्याच वेळी, वर नमूद केले आहे की तणाव, नैराश्य आणि चिंता यामुळे पॅनीक अटॅक येऊ शकतो. व्यक्तीने लॅव्हेंडर तेलाचा वास इनहेलरमध्ये टाकून घ्यावा. ह्याने परिस्थितीवर नियंत्रण ठेवता येईल.
तर काही घरगुती उपायांनी देखील पॅनीक अटॅकच्या त्रासापासून आराम मिळू शकतो. परंतु जर समस्या अधिक गंभीर असेल आणि बऱ्याच काळापासून चालू असेल तर डॉक्टरांशी बोलणं फार महत्वाचं आहे.
