हॉलिवूड अभिनेता ब्रॅड पिट अचानक त्याच्या आजारपणामुळे चर्चेत आला आहे. कारणही तसच आहे. त्याला चेहऱ्यावरील अंधत्वाचा आजार असल्याची बातमी आहे. याला प्रोसोपॅग्नोसिया देखील म्हणतात, ज्यामध्ये एखादी व्यक्ती लोकांचे चेहरे ओळखू शकत नाही. ब्रॅड पिट सांगतो की जेव्हा तो सामाजिक मेळाव्यात जातो तेव्हा त्याला हा त्रास जास्त होतो.
जसं की पार्ट्यांमध्ये गेल्यावर त्याला कोणीच ओळखू येत नाही. कालांतराने असे लोक सहसा लोकांना ओळखत नाहीत आणि लोकांना वाटतं की ते गर्विष्ठ आहेत आणि लोकांना न ओळखण्याचं ढोंग करत आहेत. पण तसं नाही.
ब्रॅड पिटने त्यांच्या एका मुलाखतीत सांगितलं की “मला लोकांना भेटायचं आहे आणि त्याने अनेक वर्षांपासून ही माणसं न ओळखण्याची लक्षणे अनुभवली आहेत.” बरेच लोक माझा तिरस्कार करतात कारण त्यांना वाटतं की मी त्यांचा अनादर करत आहे परंतु हा एक आजार आहे ज्याच्याशी मी लढत आहे.
चेहरा ओळखू न येणे रोग काय आहे?
नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर अँड स्ट्रोकच्या मते, चेहऱ्यावरील अंधत्व ही खरं तर न्यूरोलॉजिकल समस्या आहे. हे फ्युसिफॉर्म गायरसमधील न्यूरॉनची विकृती, नुकसान किंवा तोटा यामुळे होते. ह्यामुळे मेंदूतील चेहऱ्यावरील आकलन आणि स्मरणशक्तीमध्ये अडथळा येतो.
त्याचा चेहरा ओळखण्याच्या व्यक्तीच्या क्षमतेवर परिणाम होतो. परिस्थितीची तीव्रता बदलते, मित्र आणि कुटुंबातील सदस्यांचे चेहरे ओळखू न शकण्यापासून ते कोणत्याही चेहऱ्याची ओळख लक्षात ठेवण्यासाठी माणूस सक्षम नसतो. याला प्रोसोपॅग्नोसिया सुद्धा म्हणतात.
फेस ब्लाइंडनेसचं कारण काय आहे?
चेहऱ्यावरील अंधत्व किंवा प्रोसोपॅग्नोसियाचे दोन प्रकार आहेत, प्रत्येकाचे स्वतःचे कारण आहे. डेव्हलपमेंटल प्रोसोपॅग्नोसिया, ज्यामध्ये काही लोक मेंदूच्या नुकसानाचा अनुभव न घेता प्रोसोपॅग्नोसियासह जन्माला येतात, ज्याला विकासात्मक प्रोसोपॅग्नोसियाचा एक प्रकार देखील म्हणतात.
हा प्रकार अनेकदा कुटुंबांमध्ये चालतो आणि हा अनुवांशिक रोग असल्याचे मानले जाते. दुसरी सुरुवात मेंदूच्या दुखापतीने होते. हे स्ट्रोक, मेंदूच्या दुखापतीमुळे किंवा काही न्यूरोडीजनरेटिव्ह रोगांमुळे होऊ शकते. कृपया लक्षात घ्या की चेहऱ्यावरील अंधत्वावर कोणताही इलाज नाही.
उपचारांमध्ये सहसा सामाजिक परिस्थितींशी जुळवून घेण्यासाठी शिकणे हेच समाविष्ट असते. NINDS म्हणते की ज्या प्रौढांना स्ट्रोक किंवा मेंदूला दुखापत झाल्यानंतर हा आजार आहे त्यांनी फक्त ह्याविषयी विचार करणं टाळण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे.