हृदय, मन आणि मन निरोगी ठेवण्यासाठी योगासन सर्वोत्तम मानले जाते. तुम्ही घरी सहज योगासनं करू शकता. ह्या योगासनांमुळे मानसिक आजारांपासून रक्षण होते, मनही शांत राहते असं म्हणतात निरोगी शरीरात निरोगी मन आवश्यक आहे काही वर्षांपूर्वी लोक मानसिक आरोग्य बद्दल सुंदर होते कारण त्या वेळेची लोकांची जगण्याची पद्धत इतकी साधी आणि निसर्गाशी जोडणारी होती की मानसिक समाधान पुष्कळ होतं आणि लोकांना मानसिक आरोग्य बद्दल चिंता करण्याचं काही कारण नव्हतं.
पण आता धकाधकीची जीवनशैली, ऑफिस डेडलाइन आणि मेट्रो सिटीतल्या प्रदुषणामुळे वाढणारी चिंता, नैराश्य यासारख्या अनेक प्रकारच्या मानसिक आरोग्याच्या समस्या उद्भवणे अगदी सामान्य आहे.
पण मानसिक समस्यांकडे सुरुवातीलाच लक्ष दिले नाही तर ते मोठ्या आजारांचे कारण बनू शकते. आता मानसिक आरोग्य सुधारण्याचे मार्ग सुधारण्यासाठी काय केले पाहिजे ते येते. या प्रश्नाचे एकच उत्तर आहे योग. मन निरोगी ठेवण्यासाठी डॉक्टर आणि मानसशास्त्रज्ञही योगासनं करण्याचा सल्ला देतात.
धकाधकीच्या जीवनशैलीत, आज आम्ही तुम्हाला 5 योगासनांबद्दल सांगणार आहोत जे तुम्ही मानसिक आरोग्य वाढवण्यासाठी करू शकता. या योगासनांची खास गोष्ट म्हणजे ही योगासनं मन शांत ठेवण्यासाठीही उपयुक्त ठरतात.
1. वज्रासन
वज्र हा संस्कृत शब्द आहे, ज्याचा अर्थ आकाशातून इंद्राने वज्र फेकल्याने वीज पडणे असा होतो. त्याला इंग्रजीत डायमंड पोज म्हणतात. ही एक अशी योग पद्धती आहे जी केल्याने एकाग्रता वाढते. यासोबतच मनालाही शांती मिळते.
वज्रासन कसं करायचं
- वज्रासन करण्यासाठी योगा मॅटवर गुडघे टेकून बसा.
- यानंतर घोटे बाहेर पसरवण्याचा प्रयत्न करा.
- तुमच्या दोन्ही पायाची बोटे एकमेकांना स्पर्श करत असावीत याकडे लक्ष द्या
- आता घोट्यांवर बसा आणि कंबर सरळ ठेवा.
- आपले हात गुडघ्यावर ठेवा आणि दीर्घ श्वास घ्या.
- 20 ते 30 सेकंद या आसनात राहिल्यानंतर सामान्य स्थितीत या.
2. अंजनेयासन
अंजनायासन नियमित केल्याने शरीरातील रक्तप्रवाह सुधारतो. योगाच्या या आसनाला हाय लंज असेही म्हणतात. असे केल्याने मन आणि मन शांत राहते. यासोबतच नैराश्य, तणाव यांसारख्या समस्याही कमी होण्यास मदत होते.
अंजनायासन कसं करायचं
- यासाठी प्रथम योगा मॅटवर उभे रहा.
- पाय पुढे वाकवताना गुडघे वाकवण्याचा प्रयत्न करा.
- दोन्ही गुडघे जमिनीवर दाबण्याचा प्रयत्न करा.
- आता हात आकाशाकडे वाढवा आणि तळवे जोडा.
- दीर्घ श्वास घ्या आणि हळू हळू सोडा.
- 30 सेकंद या आसनात राहिल्यानंतर सामान्य व्हा.
3. विरभद्रासन
विरभद्रासन करण्याचे अनेक फायदे आहेत. हे शरीर लवचिक आणि मजबूत बनवते. तसेच मन आणि मन शांत होण्यास मदत होते. ज्या लोकांना वजन कमी करायचे आहे त्यांना विरभद्रासन करण्याचा सल्ला दिला जातो. योगाचे हे आसन केल्याने मनाची एकाग्रता शक्ती वाढते.
विरभद्रासन कसं करायचं
- हे आसन करण्यासाठी सर्वप्रथम पाय पसरवा.
- यानंतर, नितंब एका बाजूला फिरवा.
- ज्या पद्धतीने तुमचे कूल्हे फिरवले जातात त्याच प्रकारे गुडघे फिरवण्याचा प्रयत्न करा.
- आता हात पसरताना दीर्घ श्वास घ्या.
- 10 ते 15 सेकंद या आसनात राहिल्यानंतर सामान्य व्हा.
याशिवाय मानसिक आरोग्य सुधारण्यासाठी तुम्ही नटराजसन, गरुडासन योगासनही करून पाहू शकता. कोणताही सोपा योगाभ्यास करताना, ही एक नियमित प्रक्रिया आहे हे लक्षात ठेवा.
जर तुम्ही हे रोज केले नाही तर तुमच्या शरीरावर त्याचा परिणाम दिसून येत नाही. जर तुम्हाला कोणत्याही प्रकारची आरोग्य समस्या असेल तर योग करण्यापूर्वी नक्कीच तज्ञांचा सल्ला घ्या.
