लोक अनेकदा शाकाहारी आहार आणि प्राणी विरहित आहार एक म्हणून गोंधळात टाकतात. पण त्याच्यात खूप फरक आहे, जाणून घ्या या लेखात.
निरोगी राहण्यासाठी लोक वेगवेगळे डाएट फॉलो करतात. अलीकडच्या काळात जगभर लोकांचा शाकाहारी आहाराकडे कल वाढला आहे. पण शाकाहारी आहाराचेही अनेक प्रकार आहेत. अनेकदा लोक त्यांना एकसारखेच घेतात. जरी त्यांच्यात काही फरक आहे. कोणता?
उदाहरणार्थ, शाकाहारी आहार आणि व्हिगन आहार दोन्ही मांसाहारी अन्न खात नाहीत आणि म्हणून ते शाकाहारी आहाराच्या श्रेणीमध्ये गणले जातात. पण तरीही हे दोन्ही आहार एकमेकांपासून वेगळे आहेत. होय!
काही लोकांना व्हिगन डायटला व्हेजिटेरियन डायट म्हणतात. मात्र, तसं नाही. तर आज या लेखात तुम्हाला व्हिगन डायट आणि व्हेजिटेरियन डायट यामधला फरक समजून घेऊया.
शाकाहारी आहार म्हणजे काय?
सामान्यतः शाकाहारी आहारात, व्यक्ती मांस, कोंबडी, मासे, शंख किंवा इतर प्राण्यांच्या मांसाचा कोणताही भाग घेत नाही. शाकाहारी आहारात व्यक्ती विविध प्रकारची फळे, भाज्या, धान्ये, कडधान्ये, काजू आणि बिया खातात. त्याच वेळी, दुग्धजन्य पदार्थ, मध आणि अंडी सुद्धा खात असता.
शाकाहारी आहारातही लोक विविध प्रकार पाळतात, जे खालीलप्रमाणे आहेत-
लॅक्टो-ओवो शाकाहारी- जे लोक या प्रकारच्या आहाराचे पालन करतात ते सर्व प्राण्यांचे मांस टाळतात, परंतु दुग्धजन्य पदार्थ आणि अंड्याचे पदार्थ खातात.
लॅक्टो व्हेजिटेरियन- हा आहार पाळणारे शाकाहारी प्राण्यांचे मांस आणि अंडी टाळतात, परंतु दुग्धजन्य पदार्थ खातात.
ओवो शाकाहारी- हे शाकाहारी लोक अंडी वगळता सर्व प्राणीजन्य पदार्थ टाळतात.
जरी त्यांना कधीकधी शाकाहारी वाटतं तरीही ते कीटक आणि लवचिक प्राणी प्राण्यांचे मांस खातात. त्यामुळे ते तांत्रिकदृष्ट्या शाकाहाराच्या व्याख्येत येत नाहीत.
प्राणी विरहित आहार (व्हिगन डाएट) म्हणजे काय?
व्हिगन डायट हा शाकाहाराचा सर्वात कठोर प्रकार म्हणून पाहिला जाऊ शकतो. हे शक्य तितके सर्व प्रकारचे प्राणी अत्याचार आणि क्रूरता दूर करण्याचा प्रयत्न करते. असा आहार पाळणारी व्यक्ती आपल्या आहारातून केवळ प्राण्यांचे मांस वगळत नाही तर जनावरांनी दिलेलं दूध किंवा दुग्धजन्य पदार्थ, अंडी, जिलेटिन, मध आणि इतर अनेक पदार्थ कधीच खात नाहीत. व्हिगन डायट घेणाऱ्या लोकांचा असा विश्वास आहे की प्राण्यांना अन्न, कपडे किंवा मनोरंजनासाठी वापरु नये.
व्हिगन डायट आणि व्हेजिटेरियन डायट मधला फरक
जेथे प्राणी आणि प्राण्यांनी उत्पादित केलेल्या कोणत्याही उत्पादनांचा वापर शाकाहारी आहारामध्ये पूर्णपणे प्रतिबंधित आहे. त्याच वेळी लोक शाकाहारी आहारात अंडी, मध आणि दूध इत्यादींचा वापर करतात. तथापि, दोन्ही आहारांमध्ये वनस्पती-आधारित पदार्थांना प्राधान्य दिले जाते.
व्हिगन डायट आणि व्हेजिटेरियन डायटचे दुष्परिणाम
जगण्यासाठी पौष्टीक पदार्थ हवेतच. तुम्ही कोणता आहार घेत आहात हे महत्त्वाचं नाही, आहाराचे प्रकार मर्यादित केल्याने आहारातील पौष्टिक कमतरता उद्भवू शकतात. शाकाहारी आणि व्हिगन दोन्ही आहारांमध्ये प्रथिने, लोह, कॅल्शियम, व्हिटॅमिन डी आणि व्हिटॅमिन बी 12 यासारख्या आवश्यक पोषक घटकांची कमतरता असते.
व्हिगन लोकांना त्यांच्या आहारात क्वचितच कॅल्शियम मिळतं. कारण ते दुग्धजन्य पदार्थ खात नाहीत. शाकाहारी लोक त्यांच्या बहुतेकदा प्रोटीनसाठी सोयावर अवलंबून असतात, परंतु त्याचेही काही त्रास आहेतच. सोयामध्ये फायटोएस्ट्रोजेन नावाचे संयुग असते.
जर तुम्ही व्हिगन डायट घेत असाल तर, तर डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार सप्लिमेंट घ्यायला विसरू नका. त्यामुळे आता तुम्हालाही व्हिगन डायट आणि व्हेजिटेरियन डायटचे ह्यातला फरक समजला असेल. जर तुम्हाला हा लेख आवडला असेल, तर तो शेअर करा.