90% महिलांना माहित नाही की आपण मधुमेही आहोत, योग-ध्यान आणि प्राणायाम मधुमेहावर नियंत्रण ठेवू शकतात
हा लाईफस्टाईल डीजीज आहे आणि इतका धोकादायक आहे की त्याला सायलेंट किलर असेही म्हणतात. हे केवळ तुमच्या जीवनातील गोडवाच लुटत नाही तर तुमचे हृदय, मूत्रपिंड आणि प्रजनन क्षमता देखील प्रभावित करते. हाताने खाण्याचे फायदे हाताने खाल्ल्याने साखर नियंत्रणात राहते.
योग-ध्यान आणि प्राणायाम यासारख्या प्राचीन आरोग्य पद्धती असूनही, आपल्या देशातील एक मोठी लोकसंख्या मधुमेहाने ग्रस्त आहे. आपल्या वाईट जीवनशैलीमुळे आपण स्वतःच निर्माण केलेला हा सर्वात धोकादायक आजार आहे.
आरोग्य शास्त्रात याला सायलेंट किलर म्हणतात. ज्याचा परिणाम हळूहळू आपल्या संपूर्ण शरीरावर होतो. म्हणूनच आज तुम्हाला अशा गोष्टींबद्दल जाणून घ्यायचे आहे जे तुम्हाला या जुनाट आजारापासून वाचवू शकतात.
प्रथम डायबिटिसबद्दल जाणून घ्या
डायबिटीस हा एक जुनाट आजार आहे. ज्यामुळे शरीरातील रक्तातील साखरेवर ग्लुकोजच्या रूपात प्रक्रिया करण्याच्या पद्धतीवर परिणाम होतो. तुमचे शरीर योग्यरित्या कार्य करण्यासाठी, रक्तातील ग्लुकोजची पातळी संतुलित राहणे आवश्यक आहे.
पण खाण्यापिण्याच्या अयोग्य सवयी, व्यायामाचा अभाव आणि ताणतणाव यांमुळे शरीराची ही नैसर्गिक प्रक्रिया बाधित होते. त्यामुळे आपल्याला डायबिटिसचा त्रास होतो. डायबिटीसचे तीन प्रकार आहेत, टाइप 1 डायबिटिस आणि गरोदरपणातील डायबिटिस.
पण काळजीची बाब अशी की, डायबिटिसने त्रस्त असलेल्या अर्ध्याहून अधिक लोकांना आपण ह्या आजाराच्या विळख्यात असल्याचेही माहीत नाही. त्यात महिलांची संख्याही कमी नाही. आणि त्याहूनही जास्त, अशा स्त्रिया आहेत ज्या, डायबिटिसच्या सीमेवर असूनही, त्या अत्यंत निष्काळजीपणे घेतात.
आपण डायबिटिसच्या सीमारेषेवर असल्यास असं ओळखा
तुम्हाला वारंवार लघवी होत असेल किंवा तहान वाढली असेल तर तुमची प्री-डायबेटिक चाचणी करण्याची शिफारस तज्ञ करतात. याला बॉर्डरलाइन डायबिटीज असेही म्हणतात. IDF Diabetes Atlas च्या मते, भारतात 72.9 दशलक्ष लोक मधुमेहाने ग्रस्त आहेत.
तर 8 कोटी लोक मधुमेहाच्या सीमेवर आहेत. सर्वात दुःखाची गोष्ट म्हणजे यातील ९० टक्के लोकांना त्यांच्या स्थितीबद्दल माहिती नसते आणि येत्या तीन ते चार वर्षांत त्यांना डायबिटिस होतो.
त्यामुळे सर्वप्रथम हे महत्त्वाचं आहे की जर तुमची जीवनशैली बैठी असेल, म्हणजेच त्यात शारीरिक हालचाली कमी होत असतील, तर तुम्ही तुमची मधुमेहपूर्व चाचणी Pre-Diabetes Test करून घ्यावी. तुमच्यासाठी आनंदाची बातमी ही आहे की तुम्ही मधुमेहाच्या सीमारेषेवर असलात तरीही, तुम्ही योग, ध्यान आणि प्राणायामाद्वारे त्यावर नियंत्रण ठेवू शकता.
योग, ध्यान आणि प्राणायाम मदत करेल
योग, ध्यान आणि प्राणायाम तुम्हाला मधुमेहापासून मुक्त होण्यास मदत करू शकतात.
प्राणायाम
जेव्हा आपण गर्दी, तणाव आणि अस्वास्थ्यकर जीवनशैलीत हरवून जातो तेव्हा आपले शरीर त्या अस्वस्थ जीवनशैलीत आपल्याला साथ देणे थांबवते. वास्तविक हे लक्षण आहे की आपण आपल्या शरीराचा त्याच्या स्वभावाविरुद्ध वापर करत आहोत. प्राणायाम आपल्याला आपले शरीर आणि मन पुन्हा अनुभवण्याची संधी देतो.
असा प्राणायाम करा
कपालभाती प्राणायाम करण्यासाठी श्वासोच्छ्वास सामान्य गतीने आतून घ्यावा लागतो. आणि उच्च वेगाने बाहेर सोडले पाहिजे. ही संपूर्ण प्रक्रिया एका विशिष्ट लयीत व्हायला हवी.
दर सेकंदाला एकदा नाकातून वेगाने श्वास सोडा. पोट आत जाईल. आणि नंतर सामान्यपणे श्वास घ्या. योग तज्ञांच्या मते, तुम्ही ही प्रक्रिया एका मिनिटात 60 वेळा आणि एकूण 5 मिनिटांत 300 वेळा करू शकता. सुरुवातीला पाच मिनिटे हे करणे तुमच्यासाठी कठीण जाईल. पण हळूहळू तुम्ही इथपर्यंत पोहोचू शकता.
त्याचा सर्वात मोठा फायदा हा आहे की तुम्ही तणावातून बाहेर पडायला शिकता आणि तुमच्या श्वासावर नियंत्रण ठेवून ते जाणवू लागते. तुमच्या शरीरातील इन्सुलिनची पातळी संतुलित ठेवण्यासही हे उपयुक्त आहे. परंतु कपालभाती प्राणायामाचा नियमित सराव करणे आवश्यक आहे.
योग शिका
डायबिटीसवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी प्राणायामासोबतच योगासनाचीही गरज आहे. यामध्ये सेतुबंधासन, बालासन, धनुरासन, वज्रासन, पश्चिमोत्तानासन ही पाच प्रमुख आसने तुमच्यासाठी खूप उपयुक्त ठरू शकतात.
ही सर्व आसने तुमच्या शरीराला सक्रिय ठेवण्याची प्राथमिक गरज पूर्ण करतात. जेव्हा तुम्ही सक्रिय असता तेव्हा तुमच्या शरीरातील रक्ताभिसरण पातळी सुधारते.
तुमच्या निष्क्रिय जीवनशैलीत जमा झालेली अतिरिक्त चरबी आणि कॅलरीज या आसनांमधून जाळल्या जाऊ शकतात. पण तुम्ही हळूहळू योगासने सुरू करणे महत्त्वाचे आहे.
ध्यान करा
ध्यान ही समाधी अवस्था आणि योगाचा एक महत्त्वाचा नियम आहे. ध्यान किंवा मेडिटेशनचा उपयोग थेरपी म्हणूनही केला जातो. ज्यामध्ये ते तुम्हाला तणावमुक्त करून फोकस वाढवण्यास मदत करते. एखाद्या बिंदूवर, व्यक्तीवर किंवा वस्तूवर मन एकाग्र करण्याची पद्धत आहे.
