PCOS आणि हायपोथायरॉईडीझम या स्त्रियांमध्ये सामान्य आहेत या दोघांचा एकमेकांशी नक्की काय संबंध आहे जाणून घ्या. हा लेख वाचा.
PCOS आणि थायरॉईडचा काय संबंध आहे? PCOS मुळे थायरॉईड होऊ शकतो का?
आजकाल थायरॉईड आणि पीसीओएस या महिलांमध्ये सामान्य समस्या झाल्या आहेत. पीसीओएस झाल्यानंतर अनेक महिलांमध्ये थायरॉईड किंवा हायपोथायरॉईडीझमची समस्या दिसून येते.
डॉक्टर स्पष्ट करतात की PCOS आणि हायपोथायरॉईडीझमचा जवळचा संबंध आहे. मासिक पाळीची अनियमितता आणि सतत वजन वाढणे ही पीसीओएस आणि हायपोथायरॉईडीझमची सामान्य लक्षणे आहेत. PCOS मुळे हायपोथायरॉईडीझम असणा-या स्त्रियांमध्ये ऑटोइम्यून थायरॉइडायटिस अत्यंत सामान्य आहे. पीसीओएस आणि थायरॉईडसाठी अनुवांशिक किंवा अनुवांशिक आणि पर्यावरणीय घटक देखील जबाबदार आहेत.
काय संबंध आहे?
20% PCOS महिलांना थायरॉईड विकार आहे. यासोबतच हायपोथायरॉईडीझममुळेही PCOS होतो. हायपोथायरॉईडीझममुळे ग्लोब्युलिन बांधणारे सेक्स हार्मोन्स कमी होऊन आणि रक्ताभिसरणात एंड्रोस्टेनेडिओन वाढून PCOS सारखी स्थिती निर्माण होते. म्हणजेच PCOS मुळे थायरॉईड होऊ शकतो आणि दुसरीकडे थायरॉईडमुळे देखील PCOS होऊ शकतो.
डॉक्टर सांगतात की पीसीओएस, थायरॉईडची लक्षणे चांगला आहार किंवा सकस आहार, नियमित शारीरिक हालचाली आणि नियमित औषधे घेतल्याने कमी करता येतात.
PCOS म्हणजे काय? (What is PCOS?)
पीसीओएस म्हणजेच पॉलीसिस्टिक अंडाशय किंवा अंडाशय सिंड्रोम ही स्त्रियांच्या हार्मोनल पातळीवर परिणाम करणारी स्थिती आहे. स्त्रियांच्या हार्मोनल असंतुलनामुळे ही स्थिती उद्भवते. PCOS मध्ये, स्त्रियांच्या शरीरात पुरुष हार्मोन एंड्रोजनची पातळी वाढते. अंडाशय किंवा अंडाशयात एकापेक्षा जास्त गळू तयार होऊ लागतात. आजकाल ही समस्या सर्व वयोगटातील स्त्रियांमध्ये दिसून येते. 15-30 वयोगटातील स्त्रियांना या आजाराने जास्त त्रास होतो.
नको असलेले केस काही अवयवांवर वाढणे जसं की हनुवटी, चेहरा, छाती, पोट किंवा पाठ उदास वाटणे, चिंताग्रस्त, तणाव, चिडचिड, वारंवार गर्भपात, थकवा आणि कमकुवत वाटणे, अंडाशयातील गळू, इन्सुलिन प्रतिरोधकता, नैराश्य-चिंता आणि हाय टेस्टोस्टेरॉन पातळी PCOS ची लक्षणे आहेत.
थायरॉईड म्हणजे काय? (What is thyroid?)
थायरॉईड ही एक फुलपाखराच्या आकाराची ग्रंथी आहे जी मानेच्या पुढील भागात असते, जी थायरॉईड संप्रेरक तयार करते. जेव्हा थायरॉईड ग्रंथी खूप जास्त थायरॉईड संप्रेरक तयार करते, त्या स्थितीला हायपरथायरॉईडीझम म्हणतात.
याउलट, जेव्हा थायरॉईड ग्रंथी खूप कमी थायरॉईड संप्रेरक तयार करते, तेव्हा त्याला हायपोथायरॉईडीझम म्हणतात. याशिवाय थायरॉईड ग्रंथी माणसाने खाल्लेल्या अन्नाचे उर्जेमध्ये रूपांतर करण्याचे काम करते. थायरॉईड ग्रंथी चयापचय देखील नियंत्रित करते.
थायरॉइड हा एक आजार आहे जी पुरुषांपेक्षा स्त्रियांमध्ये जास्त आढळते, ज्यामुळे महिलांना इतरही अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागते. म्हणजेच थायरॉईड संप्रेरकांचे असंतुलन असल्यास महिलांना अनेक आजार होण्याचा धोकाही असतो.
थायरॉईडच्या लक्षणांमध्ये अत्यंत थकवा, केस गळणे, अनियमित मासिक पाळी येणे, तणाव-चिंता, वारंवार भूक लागणे, वजन वाढणे, निद्रानाश किंवा खराब झोप यांचा समावेश होतो.
तर थायरॉईड आणि PCOS यांचा जवळचा संबंध आहे. यातील काही लक्षणे देखील सारखीच असतात. थायरॉइडमुळे PCOS होतो आणि PCOS मुळे थायरॉईड किंवा हायपोथायरॉइडिझम देखील होतो.
PCOS आणि थायरॉईडचा त्रास होऊ नये ह्यासाठी काही टीप्स.
पीसीओएस आणि थायरॉईडचे मुख्य कारण म्हणजे लठ्ठपणा. त्यामुळ हे आजार टाळण्यासाठी आपलं वजन नियंत्रणात ठेवणं अत्यंत आवश्यक आहे. पीसीओएस आणि थायरॉईड हा जीवनशैलीचा आजार आहे, त्यामुळे ते टाळण्यासाठी तुम्ही तुमच्या रोजच्या जीवनशैलीकडे विशेष लक्ष दिले पाहिजे.
PCOS आणि थायरॉईड टाळण्यासाठी शारीरिकदृष्ट्या अक्टिव राहणं देखील महत्त्वाचं आहे. यासाठी तुम्ही व्यायाम करा,योगा करा. एकाच जागी जास्त वेळ बसू नका. कामाच्या दरम्यान, वेळोवेळी ब्रेक घेत रहा. या दोन्ही समस्या टाळण्यासाठी सकस आहार घ्या किंवा चांगला आहार घ्या. अस्वास्थ्यकर आहारापासून दूर राहा. जसं की तेलकट पदार्थ.
PCOS हा स्त्रियांना होणारा त्रास आहे. त्याचप्रमाणे थायरॉईडचा आजारही फक्त स्त्रियांमध्येच जास्त दिसून येतो. हे दोघे एकमेकांशी संबंधित आहेत, म्हणून ह्या आजारांपासून आपलं संरक्षण करणं आपल्यासाठी खूप महत्वाचं आहे. ज्या स्त्रियांना PCOS ची समस्या आहे त्यांना हायपोथायरॉईडीझमचा धोका असतो. ज्या महिलांना हायपोथायरॉईडीझमची समस्या आहे त्यांनाही पीसीओएसचा त्रास असू शकतो.
